معنای قرآنی کلمه شهید «کشته شده در راه خدا» نیست
جمعه, ۱۰ بهمن ۱۳۹۳، ۰۷:۵۷ ق.ظ
با نگاهی به کاربردهای کلمه «شهید» در آیات قرآن به این نتیجه می رسیم «شهید» در قرآن کریم به کشته شدگان در راه خدا گفته نشده است.
با نگاهی به کاربردهای کلمه «شهید» در قرآن به این نتیجه می رسیم که معنای شهید بودن ائمه (س) لزوما این نیست که ایشان در اثر ضرب و جرح به قتل رسیده باشند بلکه شهید و شهیده در اینجا معنای بالاتری دارد و شهیده بودن حضرت زهرا (س) احتمالا معنایی مطابق با همان کاربرد قرآنی این کلمه دارد. در قرآن شهید یعنی «کسی که الگوی امت خود است» یا «کسی که در قیامت در پیشگاه خداوند درباره عملکرد امت خود شهادت و گواهی خواهد داد». بی تردید کسانی که خداوند آنها را از میان امتهای مختلف بر می گزیند و در قیامت از آنان می خواهد که درباره عملکرد امتهای خود شهادت و گواهی دهند مقام بالایی دارند و همراه با انبیا و صدّیقان هستند.
در قرآن پس از «انبیاء» و «صدّیقان» از «شهیدان» یاد شده است : وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً (النساء : 69) در این آیه شریفه به کسانی که مطیع خداوند و پیامبر(ص) باشند وعده داده شده که مفتخر به همراهی با پیامبران، صدیقان، شهدا و صالحان شوند. در سوره زمر آیه 69 و سوره حدید آیه 19 نیز کلمه ی «الشهداء» پس از «النبیین» و «الصدّیقون» به کار رفته است:
الزمر 69: وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ وُضِعَ الْکِتابُ وَ جیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَ الشُّهَداءِ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ
الحدید 19: وَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحیم
شهید به این معنا، مقامی والاتر از شهید به معنای «کشته ی راه خدا» دارد. به این معنا همه انبیا (ع) و امامان(ع) دارای مقام شهادت هستند هرچند در بستر و به مرگ طبیعی از دنیا رفته باشند. بنابراین لزومی ندارد برای بالا بردن مقام ائمه و انبیای الهی(ع) لزوما آنها را کشته ی راه خدا بدانیم زیرا آنها حتی اگر با مرگ طبیعی از دنیا بروند باز هم مقامی بالاتر از کسانی که در راه خدا کشته شده اند دارند.
وقتی در روایت منقول از امام کاظم(ع)، حضرت زهرا(س) ، «صدّیقة شهیدة» نامیده شده اند یعنی هم مقام «صدّیقان» و هم مقام «شهیدان» (به معنای قرآنی اش) را دارا هستند. در حدیث مورد نظر تعبیر «شهیدة» که دقیقا پس از تعبیر «صدّیقه»به کار رفته است همان کاربرد قرآنی را به ذهن متبادر می کند زیرا در قرآن نیز «الشهداء» پس از «الصدیقین» به کار رفته است. بنابراین «شهیده» در این حدیث لزوما به معنای «کشته شده در راه خدا» نیست.
اساسا در قرآن هیچگاه کلمه «شهید» به معنای «کشته راه خدا» به کار نرفته است. به کار بردن کلمه شهید برای کشته های راه خدا یک کاربرد متأخر است و بعدا رایج شده است. قرآن وقتی درباره کشته های راه خدا سخن می گوید از عبارت «الذین قُتِلوا فی سبیل الله» استفاده می کند.( سوره محمد(ص): آیه 4 و بقره : آیه 154 و آل عمران: آیه157 و 169 و 195 و نساء آیه 74 و توبه : آیه 111 و حج آیه 58 ) در این آیات به کسانی که در راه خدا کشته می شوند وعده بخشایش الهی و رحمت و پاداش عظیم داده شده است. این در حالیست که برای انبیا، صدیقان و شهدای امتها پاداش عظیم تری وجود دارد زیرا آنان خاصان درگاه الهی هستند و نه تنها مرگ آنها بلکه تمام زندگی آنها نیز وقف راه خدا بوده است.
کسانی که در راه خدا کشته می شوند و ما به آنها لقب شهید می دهیم چه بسا در طول زندگی خود اشتباهاتی نیز داشته اند یا مراحلی از عمر خود را در غفلت گذرانده اند ولی در نهایت توفیق یافته اند که در معرکه نبرد با دشمنان اسلام کشته شوند. گرچه مرگ این افراد در راه خدا بوده و مغفرت الهی و پاداش عظیم را به دنبال دارد اما اینان با خاصان و برگزیدگان همچون انبیاء و اولیاء الهی که تمام عمرشان وقف راه خدا بوده است قابل مقایسه نیستند.
در قرآن کریم، شخص پیامبر(ص) نیز «شهیدِ روز قیامت» نامیده شده زیرا قرار است ایشان درباره عملکرد قوم و امت خود شهادت و گواهی دهند. به عنوان نمونه در سوره نساء آیه 41 می فرماید: «فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلى هؤُلاءِ شَهیداً». ترجمه آیه: «پس چگونه است (حال تو و حال مردم) آن گاه که از هر امتى گواهى بیاوریم (پیامبرشان را براى گواهى به ایمان و کفر و طاعت و فسق آنها بیاوریم) و تو را نیز بر اینان (این امت) گواه آوریم؟» در سوره نحل آیه 16 نیز چنین مضمونی بیان شده است.
همچنین حضرت مسیح(ع) در قیامت «شهید» بر امت خود خواهد بود: «وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهیدا» (سوره نساء ، آیه 159)
در قرآن کریم حتی خداوند نیز مکررا «شهید» نامیده می شود. در این موارد، شهید به معنای «گواه بر اعمال» به کار رفته است مثلا در سوره اسراء آیه 96 می فرماید : « قُلْ کَفى بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ إِنَّهُ کانَ بِعِبادِهِ خَبیراً بَصیراً». (برخی از نمونه های دیگر را بنگرید در: سوره آل عمران: آیه 98 و مائده: آیه 117 و أنعام: آیه 19 و یونس: آیه46 و حج: آیه 17 و سبأ: آیه 47 و مجادله: آیه 6 و بروج: آیه 9).
بنابراین «شهید بودن ائمه (س)» یعنی «ایشان الگوی امت هستند» یا «از خاصان درگاه الهی هستند و چنان مقامی دارند که در قیامت در پیشگاه عدل الهی درباره عملکرد امت شهادت و گواهی خواهند داد و گواهی ایشان پذیرفته است». همانطور که پیامبر (ص) نیز شهید بر امت خود هستند. مقام شهید به این معنا فراتر از مقام کشتگان راه خداست.
انتهای پیام/
الزمر 69: وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ وُضِعَ الْکِتابُ وَ جیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَ الشُّهَداءِ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ
الحدید 19: وَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحیم
شهید به این معنا، مقامی والاتر از شهید به معنای «کشته ی راه خدا» دارد. به این معنا همه انبیا (ع) و امامان(ع) دارای مقام شهادت هستند هرچند در بستر و به مرگ طبیعی از دنیا رفته باشند. بنابراین لزومی ندارد برای بالا بردن مقام ائمه و انبیای الهی(ع) لزوما آنها را کشته ی راه خدا بدانیم زیرا آنها حتی اگر با مرگ طبیعی از دنیا بروند باز هم مقامی بالاتر از کسانی که در راه خدا کشته شده اند دارند.
وقتی در روایت منقول از امام کاظم(ع)، حضرت زهرا(س) ، «صدّیقة شهیدة» نامیده شده اند یعنی هم مقام «صدّیقان» و هم مقام «شهیدان» (به معنای قرآنی اش) را دارا هستند. در حدیث مورد نظر تعبیر «شهیدة» که دقیقا پس از تعبیر «صدّیقه»به کار رفته است همان کاربرد قرآنی را به ذهن متبادر می کند زیرا در قرآن نیز «الشهداء» پس از «الصدیقین» به کار رفته است. بنابراین «شهیده» در این حدیث لزوما به معنای «کشته شده در راه خدا» نیست.
اساسا در قرآن هیچگاه کلمه «شهید» به معنای «کشته راه خدا» به کار نرفته است. به کار بردن کلمه شهید برای کشته های راه خدا یک کاربرد متأخر است و بعدا رایج شده است. قرآن وقتی درباره کشته های راه خدا سخن می گوید از عبارت «الذین قُتِلوا فی سبیل الله» استفاده می کند.( سوره محمد(ص): آیه 4 و بقره : آیه 154 و آل عمران: آیه157 و 169 و 195 و نساء آیه 74 و توبه : آیه 111 و حج آیه 58 ) در این آیات به کسانی که در راه خدا کشته می شوند وعده بخشایش الهی و رحمت و پاداش عظیم داده شده است. این در حالیست که برای انبیا، صدیقان و شهدای امتها پاداش عظیم تری وجود دارد زیرا آنان خاصان درگاه الهی هستند و نه تنها مرگ آنها بلکه تمام زندگی آنها نیز وقف راه خدا بوده است.
کسانی که در راه خدا کشته می شوند و ما به آنها لقب شهید می دهیم چه بسا در طول زندگی خود اشتباهاتی نیز داشته اند یا مراحلی از عمر خود را در غفلت گذرانده اند ولی در نهایت توفیق یافته اند که در معرکه نبرد با دشمنان اسلام کشته شوند. گرچه مرگ این افراد در راه خدا بوده و مغفرت الهی و پاداش عظیم را به دنبال دارد اما اینان با خاصان و برگزیدگان همچون انبیاء و اولیاء الهی که تمام عمرشان وقف راه خدا بوده است قابل مقایسه نیستند.
در قرآن کریم، شخص پیامبر(ص) نیز «شهیدِ روز قیامت» نامیده شده زیرا قرار است ایشان درباره عملکرد قوم و امت خود شهادت و گواهی دهند. به عنوان نمونه در سوره نساء آیه 41 می فرماید: «فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلى هؤُلاءِ شَهیداً». ترجمه آیه: «پس چگونه است (حال تو و حال مردم) آن گاه که از هر امتى گواهى بیاوریم (پیامبرشان را براى گواهى به ایمان و کفر و طاعت و فسق آنها بیاوریم) و تو را نیز بر اینان (این امت) گواه آوریم؟» در سوره نحل آیه 16 نیز چنین مضمونی بیان شده است.
همچنین حضرت مسیح(ع) در قیامت «شهید» بر امت خود خواهد بود: «وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهیدا» (سوره نساء ، آیه 159)
در قرآن کریم حتی خداوند نیز مکررا «شهید» نامیده می شود. در این موارد، شهید به معنای «گواه بر اعمال» به کار رفته است مثلا در سوره اسراء آیه 96 می فرماید : « قُلْ کَفى بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ إِنَّهُ کانَ بِعِبادِهِ خَبیراً بَصیراً». (برخی از نمونه های دیگر را بنگرید در: سوره آل عمران: آیه 98 و مائده: آیه 117 و أنعام: آیه 19 و یونس: آیه46 و حج: آیه 17 و سبأ: آیه 47 و مجادله: آیه 6 و بروج: آیه 9).
بنابراین «شهید بودن ائمه (س)» یعنی «ایشان الگوی امت هستند» یا «از خاصان درگاه الهی هستند و چنان مقامی دارند که در قیامت در پیشگاه عدل الهی درباره عملکرد امت شهادت و گواهی خواهند داد و گواهی ایشان پذیرفته است». همانطور که پیامبر (ص) نیز شهید بر امت خود هستند. مقام شهید به این معنا فراتر از مقام کشتگان راه خداست.
انتهای پیام/
